Süt ve Süt Ürünleri
Yaşamımızın ilk anından itibaren tüketimi sağlığımız açısından önemli olan süt ve süt ürünleri, farklı formlarıyla sofralardaki yerini alabilir. Protein, kalsiyum ve B12 gibi önemli vitamin ve minerallerin karşılanmasını sağlayan bu ürünler doğru ölçüde tüketildiği sürece insan sağlığını çok farklı noktalarda olumlu olarak etkiler, sağlıklı yaşam sürdürülmesini sağlar. Temel olarak hayvansal gıda olarak nitelendirebileceğimiz sütleri inek, keçi, eşek gibi hayvanlardan sağlayabiliriz. Ancak sütün tüketimi olarak keçi ve inek sütü tercih edilir. Hayvanların yetiştirilme koşulu, sağlığı, sütün kalitesini direkt olarak etkileyen unsurlardır. Bu haliyle de elde edilen süt ürünlerini de farklı tatlarda elde edebilmekteyiz.
Süt Ürünleri Nelerdir?
Sütten elde edilen ürünler aslında hepimizin sofralarında yer verdiği, yakından bildiği ürünlerdir. Süt ürünleri lezzetlerini en bilinenleri ile şöyle sıralayabiliriz;
1-) Yoğurt: Süt mayalama işlemiyle elde edilir. Sütün kalitesine ve hangi hayvandan alınan süt olduğuna bağlı olarak farklı yoğurt çeşitleri de vardır. İnek sütü ve manda sütü ile yapılan yoğurtlar farklı besin değeri ve lezzete sahiptir.
2-) Peynir: Sütün mayalanması veya fermantasyonu ile elde edilir. Ancak burada da yapılış işlemleri değişebilir. Sonucunda onlarca farklı peynir çeşidi yapılabilmektedir. Lor peyniri, süzme peynir gibi çeşitleri buna örnek gösterebiliriz.
3-) Kefir: Kefir mayası ve süt ile yapılan kefirin bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri oldukça yüksektir. İnek, keçi ve koyun sütünden kefir yapılabilir.
4-) Tereyağı: Hem kahvaltı hem de yemeklerimizin vazgeçilmez lezzeti olan tereyağ, sütün yağ kalitesine bağlı olarak lezzetini belirler.
5-) Ayran: Süt ile yapılan yoğurttan elde edilen ayran, sofralarımızdan eksik etmediğimiz lezzet ve vitamin dolu içeceğimizdir.
6-) Kaymak: Süt ve yoğurt üzerinde biriken yağlardan elde edilen kaymak, hem kahvaltılarda hem de çeşitli tatlılarda ikram edilir.
Bu ürünlerin de alt çeşitlerinde yine sütten elde edilen çeşitli lezzetler vardır. Mesela labne peyniri, süzme yoğurt da bu çeşitlilik içerisinde örnek gösterilebilir.
Süt Ürünleri Neden Tüketilmeli
Kişilerin yaşamlarını daha sağlıklı olarak sürdürebilmesi için günlük olarak alması gereken vitamin, mineraller vardır. Süt de bu döngü içerisinde bizlerin sağlıklı yaşamına direkt olarak katkı sağlar. Birçok canlı da olduğu gibi insanlar da yaşamlarının ilk anından itibaren süt ile beslenir. İlerleyen süreçlerde de sütten elde edilen lezzetleri tüketmeye başlar. Süt ürünlerinin sahip olduğu A, B, C, D, E ve K vitaminleri ile potasyum, magnezyum, kalsiyum ve protein içeriğiyle insanların sağlıklı yaşam sürdürmesinden önemlidir. Ancak yaş ve kiloya bağlı olarak bu ürünlerin tüketilmesinde farklı gramajlar olduğu da dikkate alınmalıdır. Mesela, belirli bir yaş sonrasında süt ve süt ürünlerinin çokça tüketilmesi tavsiye edilmeyebilir. Doğru bir tüketim için sağlık kuruluşlarında uzmanlardan tavsiye almalısınız.
Süt ve Süt Ürünleri Faydaları Nelerdir?
Süt ürünlerinin tüketimi özellikle belirli bir yaş döneminde büyük önem taşır. Çünkü ihtiyaç duyulan vitaminleri ve mineralleri karşılar.
1-) Kemik sağlığı açısından önemli olan kalsiyum ihtiyacının önemli bir kısmını karşılamaktadır.
2-) Aynı zamanda diş sağlığı açısından da destek sunar.
3-) Bağışık sistemini güçlendirir.
4-) Protein bakımından zengin olduğu için kas gelişimi ve kas iyileştirmesine olumlu etki sağlar.
5-) Çocukluk döneminde sağlıklı gelişim gösterilmesini sağlar. Özellikle inek sütü faydaları ile gelişim çağındaki çocuklara her gün tükettirilmelidir.
6-) Sindirim sistemini güçlendirir. Sağlıklı bir bağırsak sistemini de oluşturur.
Süt ve Süt Ürünleri Besin Değerleri Nelerdir?
Süt besin değeri olarak ele alındığında ise her bir lezzet için farklı sonuçlar ortaya çıkar.
Sütün besin değeri; 100 gr için 42 kalori, 1 g yağ, 5 mg kolesterol, 44 mg sodyum, 150 mg potasyum, 5 g karbonhidrat, 125 mg kalsiyum, 11 mg magnezyum ve protein de 3,4 g’dir. Ancak her hayvandan elde edilen süt aynı değerleri taşımayabilir. Bu yüzden bu rakamlar ortalamayı sunar. Tereyağı, sütün yağ kısmından elde edildiği için yağ oranı biraz daha yüksek olur. Aynı şekilde ayran ve kefir gibi ürünlerde de amino asit, bakteriyel oranlar değişkenlik gösterir. Sonuç olarak, sütün kalitesine bağlı olarak besin değerleri de değişkenlik gösterecektir.